Rezene Çayı : Nedir, Faydaları, Tüketimi

Rezene, sağlığı iyileştirici özellikleri bulunan bitkilerden biridir.

Rezene, sağlığı iyileştirici özellikleri bulunan bitkilerden biridir. Sadece mutfakta tat ve koku sağlamak amacıyla değil kozmetik ürünler gibi farklı kullanım alanları da bulunur. Rezene bitkisinin neredeyse her bölgesi farklı şekillerde kullanılır. En yaygın kullanım alanlarından biri de tohumlarının kurutularak çayının yapılmasıdır. Çayının meyan köküne benzer bir tadı vardır. Rezene çayı geçmişten itibaren birçok sağlık sorununu iyileştirmesi için kullanılmıştır. Antioksidan, antibakteriyel, galaktagog, sindirim destekleyici etkileri bunlardan bazılarıdır. Rezene çayının faydaları ve rezene çayı nasıl yapılır gibi soruların yanıtlarını yazının devamında bulabilirsiniz.

Rezene Nedir?

Bitkiler geçmişten günümüze insanlarda bir merak uyandırır. İlk zamanlardan itibaren, başlarda deneme yanılma yöntemi ilerleyen zamanlarda ise bileşenlerinin tespit edilmesi ile faydaları araştırma konusu olmuştur. Hastalıklara olan etkilerinin yanı sıra bitkiler; baharat olarak gıdaları tatlandırmada, temizlik ürünlerinde, kozmetik ürünlerde, doğal yolla renk vermede tercih edilebilir.

Bu bitkilerden biri olan rezenenin latincesi ‘’Foeniculum vulgare’’dir. Maydanozgiller ailesine ait rezene iki metreye kadar uzayabilen iki yıllık, kokulu ve otsu bir bitkidir. Rezenenin sarı renkte şemsiye görünümünde çiçekleri vardır. Meyveleri tüysüz bir dokuya sahiptir. Tohumları ise protein ve yağ bakımından zengin olması ile bilinir. Kayalık ve kurak yerlerde yetişen rezene Türkiye’de en çok Burdur ilinde yetiştirilir.

Rezenenin neredeyse her bölgesi kullanılır. Örneğin kurutulmuş yaprak ve tohumların öğütülmesi ile baharat olarak yemeklere tat ve koku vermesi amacıyla kullanılabilir. Toprak altına doğru büyüyen soğana benzer meyvesi ise çeşitli dünya mutfaklarında salatalarda kullanılır. Mutfak kullanımlarının yanı sıra bitkilerin damıtılıp fermente edilmesi ile üretilen Absinthe’in içeriğinde, diş macununda ve likörlerde de bol miktarda bulabilir. Düşük kalorisi ve besleyici özellikleri ile bilinen rezenenin 1 su bardağında (87g) bulunan besin değerleri şunlardır:

• Kalori: 27 kkal
• Lif: 3 gram
• C Vitamini: RDI’nin %12’si
• Kalsiyum: RDI’nın %3’ü

• Demir: RDI’nın %4’ü
• Magnezyum: RDI’nın %4’ü
• Potasyum: RDI’nın %8’i
• Manganez:  RDI’nın %7’sini içerir.

Yiyeceklerin besleyici özellikleri karşılaştırılırken içerdikleri vitamin ve mineral miktarları değerlendirilir. Bu değerlendirme sağlıklı bir insanın günlük ihtiyaç duyduğu vitamin ve minerallerin ne kadarını karşıladığına göre yapılır ve buna göre bazı referanslar belirlenir. DRI da bu referanslardan biridir.  Açılımı ‘’Dietary Reference Intakes’’ olarak bilinen DRI ‘’Diyet Referans Alım miktarı’’ anlamına gelir. DRI, sağlıklı bir kişinin günlük ihtiyaç duyduğu vitamin, mineral ve besin ögesi miktarlarını ifade eder.

Rezene Çayı Nedir?

Dünya üzerinde en çok Akdeniz bölgesinde yetiştirilen rezene bitkisi günümüzde dünyanın her bölgesinde yetiştirilebilir. Çeşitli kullanım alanlarına sahip olmasının yanı sıra çeşitli kullanım çeşitleri de bulunur. Bunlardan biri de bitkinin kurutulmuş tohumlarının ezildikten sonra sıcak su içerisinde demlenmesi ile yapılan rezene çayıdır. Bu çay hafif acı tadının yanı sıra meyan köküne benzer bir tadı ve hoş bir kokusu vardır. Rezene çayını herhangi bir süpermarketten, sağlıklı gıda satan mağazalardan, aktarlardan veya online alışveriş sitelerinden satın alabilirsiniz.

Rezene Çayı Faydaları Nelerdir?

Rezenenin bilinen birçok faydası bulunur. Genel olarak rezene çayının faydaları şunlardır:

• Anti Aging (Yaşlanma karşıtı)
• Antibakteriyel
• Antiinflamatuvar
• Antialerjik
• Antifungal (Mantar önleyici)

• Kalp Sağlığını destekleyici

Antiinflamatuvar

Rezenenin antimikrobiyal ve antiviral etkileri olabilir. Soğuk algınlığı, nezle gibi durumlarda biraz rezene çayı tüketmek vücudun bağışıklık sistemini destekleyerek patojenlere karşı olan savaşını güçlendirebilir.

Uyku Kalitesi

Sağlıklı olma durumunun devam edebilmesi için kaliteli bir uyku gereklidir. Günümüzde ise sürekli bilgisayar veya telefon ekranlarından maruz kalınan mavı ışık, stres gibi etkenler uyku kalitesini düşürür. Rezene çayının uyku kalitesi üzerine olumlu etkileri olduğu bilinir. Gevşemeye ve daha rahat bir uyku uyumanıza yardımcı olabilir. Uyumadan önce 1 kupa rezene çayı içmek sindirim kaslarınız dahil olmak üzere vücut kaslarını gevşeterek uyku kalitesini destekleyebilir. Uyku kalitesini arttırmak için rezene içmek uzun yıllardır kullanılan bir yöntemdir.

Sindirimi Destekler

Rezene sindirim sistemini destekleyici özelliklere sahip olabilir. Mide rahatsızlığı, şişkinlik ve ishal olduğunuz durumlarda rezene çayından destek alabilirsiniz. Ayrıca rezenenin gaz giderici ve antispazmodik etkileri olabilir. Bu etkileri rezeneyi birçok sindirim sistemi şikayeti içeren irritabl bağırsak sendromu varlığında tercih edilebilir bir destek haline getirebilir. Rezene çayının ılık suyu sindirim sisteminin sakinleşmesini sağlarken çayın bileşenleri ise sindirim sorunlarına yardımcı olabilir. Şikayet varlığında rezene çayı tüketmek semptomları ve yaşam kalitesini büyük ölçüde iyileştirebilir.

Antioksidan

Rezene çayı iyi bir antioksidan kaynağıdır. Vücutta meydana gelen bir yıkım sonrası serbest hale geçen bazı elementler sağlığı olumsuz etkileyebilir. Antioksidanlar ise bu serbest bileşenlere bağlanarak olumsuz etkinin önüne geçebilir bu nedenle önemlidir. Rezene çayı tüketmek vücudunuzdaki antioksidan miktarını arttırarak kanda oksidatif hasarla savaşan moleküllere bağlanır. Bu etki ile böbrek karaciğer gibi vücudun diğer zararlı maddelerin atılmasında yer alan organ ve yapıların iş yükünü azaltır, yeni hücre oluşumunu destekleyebilir ve antiaging yani yaşlanma karşıtı etkilere de sahip olabilir.

Antifungal

Rezenenin içerisinde bulunan esansiyel yağ antifungal ve antibakteriyel özellikler gösterir. Bu nedenle rezene koruyucu ve önleyici destek olarak tercih edilebilir. Hatta antibiyotik bir krem ile birlikte kullanılması dirençli bakteri suşlarını yok etmede doğal bir alternatif olabilir.

Rezene Çayının Anne Sütüne Etkileri

Rezene çayının belki de en yaygın bilinen etkisi ar anne sütünü artırmaya yardımcı olduğu olabilir. Hamilelik ve emzirme döneminde çoğu kişiye bitki çayları önerilmez. Ancak rezene bunların dışında yer alır. Anne sütü miktarı ve kalitesini artıran maddeler galaktagog olarak adlandırılır.  Rezene de geçmişten beri anne sütü miktarı ve kalitesini desteklediği düşünülen galaktagoglardan biridir. Konuyla ilgili kesin bir yargı olmasa da içeriği dolayısıyla bu faydayı sağlayabileceği düşünülür.

Rezene Çayı Nasıl Yapılır?

Rezene çayını hazır bir şekilde satın alabilir veya kendiniz yapabilirsiniz. Kendi yetiştirdiğiniz bitki veya güvendiğiniz bir aktardan aldığınız taze rezene tohumunu ilk olarak kurutmak gerekir. 2-3 gün boyunca bez üzerine dağıttığınız tohumları güneş ile doğal olarak veya 30 saniye aralıklarla mikrodalga fırında kurutabilirsiniz. Ardından kurutulmuş tohumları ezerek bir kavanoza kaldırın. Canınız her istediğinde çay topuna alacağınız bir miktar rezeneyi 5-10 dakika kadar sıcak su ile demleyebilirsiniz. Demleme süresi uzadıkça çayın tadının suya daha iyi geçeceğini unutmayın. Miktar ile ilgili net bir yargı yoktur. Günde 1 kupa ile başlayarak vücudunuzun tepkisine göre kendinize göre ayarlayabilirsiniz.

Rezene Çayı Zararları Nelerdir?

Rezene çayının sağlığı iyileştirici özelliklere sahip etken maddeleri bazı kişiler için komplikasyonlar yaratabilir veya alerjiniz olabilir. Bu nedenle diğer tüm bitki çayları gibi rezene çayını da tüketmeden önce bir doktora danışmanızda fayda vardır.

Rezene Çayı Kimler Tüketmemeli

Rezene çayını özellikle tüketmemesi gereken bir grup yoktur. Ancak rezene çayını tüketmeden önce şunlara bilmekte etmekte fayda vardır:

• Östrojen benzeri doğum kontrol haplarının etkinliğini azaltabilir

• Asetaminofen metabolizmasını inhibe edebileceği için bu etken maddeyi içeren ilaçlar ile birlikte tüketmemek gerekebilir.

Bitki çayları ilaç etkileşimine neden olabileceği için eğer düzenli olarak kullandığınız bir ilaç varsa rezene çayını tüketmeden önce mutlaka doktorunuz veya eczacınıza danışın.

Hamilelikte Rezene Çayı Tüketilebilir Mi?

Hamilelikte değişen hormonlar nedeniyle vücut normalden daha hassastır. Bu nedenle hamilelerin hormonları etkileyecek herhangi bir durumdan kaçınması istenir. Rezene ise tohumunda bulunan östrojen vücutta fazladan hormonel dalgalanmalara neden olabilir. Rezene dahil olmak üzere hamilelikte hiçbir bitki çayının bir doktora danışılmadan tüketilmesi önerilmez.